Table of Contents

Configureer je nieuwe Slackware systeem

We gaan er van uit dat je de Installatiehandleiding gevolgd hebt, en dat je een verse installatie van Slackware op je computer hebt staan waarmee je tevreden bent.

Deze handleiding voor beginners heeft tot doel om je stevig op het Slackware pad te zetten. Als dit de eerste keer is dat je Slackware geïnstalleerd hebt, kan de knipperende cursor op het console scherm problematisch uitzien. Dat gaan we verhelpen! Dit artikel zal je laten zien hoe je je nieuwe Slackware systeem in gebruik kunt nemen.

Voordat we verder gaan, is het belangrijk om je te realiseren dat de Slackware pakketbeheer software geen afhankelijkheden checkt. Indien je nog niet eerder met Slackware in aanraking bent geweest, dan is een complete installatie, met alle pakketten (met uizondering van de KDEI serie) een goede aanrader om problemen verderop te vermijden.
De officiële raadgeving van Slackware 1) is “Als je over de disk ruimte beschikt, raden we je aan om een volledige installatie uit te voeren voor het beste resultaat”.

Eerste stappen na afloop van de installatie

Wanneer je Slackware voor de eerste maal start na het afronden van de installatie en daarna een reboot, merk je snel genoeg dat het opstarten van de computer eindigt met een console login scherm. Dus niet de grafische login die je wellicht zou verwachten als je wel eens andere Linux distributies gebruikt hebt. Laat dit je niet afschrikken! Het is slechts de eerste stap in een reeks van leermomenten waardoor je veel meer kennis zult verwerven over Linux dan met andere distributies, en dat in slechts een paar weken tijd.

Tijdens de installatie wordt niet de gelegenheid geboden om een gebruikers account aan te maken. Wanneer je voor de eerste keer opgestart hebt, is er alleen het account “root”. Je hebt het wachtwoord voor dit “root” account in de laatste fase van de installatie moeten bepalen, door het tweemaal in te voeren. Log dus nu in als “root”, met dat wachtwoord. Je zult jezelf terugvinden achter een “#” console root-prompt.

En wat nu? De “root” gebruiker is niet het account dat je zult gaan gebruiken voor je dagelijkse taken. Root is bedoeld voor systeembeheer en -onderhoud, het opwaarderen van software enzovoort.
De eerste stap zal dus zijn: het creëren van een eigen gebruikersaccount, dat geen root-privileges heeft. Als dat gebeurd is, wordt het tijd om na te denken over installatie van “Niet-vrije grafische drivers” (indien in je computer een grafische kaart van Nvidia of Ati zit), het opzetten van een draadloze netwerkverbinding (als het een laptop betreft) of het starten van een grafische bureaublad omgeving. Er is van alles mogelijk met Slackware! Laten we starten met de basis.

Maak een gebruikers account aan

Het allereerste dat je moet doen is het aanmaken van een niet-root gebruikers account. Dat kan op twee manieren, allebei vanuit de console. De voorkeursmethode is om Slackware's eigen interactieve adduser script te gebruiken, als volgt:

# adduser

en volg dan de aanwijzingen. Lees eventueel de pagina user management voor meer details over het adduser script. Je kunt ook het niet-interactieve standaard Linux programma useradd gebruiken:

# useradd -m -g users -G wheel,floppy,audio,video,cdrom,plugdev,power,netdev,lp,scanner -s /bin/bash slacker

Wanneer dat eenmaal gebeurd is, kun je vervolgen met het aanmelden op je eigen nieuwe account.
Meld het root account eerst af (tiep logout achter de root prompt) en meld je vervolgens aan met de nieuwe gebruikersnaam die je net aangemaakt hebt. Nu begint het interessante avontuur!

Configureer het pakketbeheer

Nu Slackware eenmaal goed loopt, zou je moeten overwegen om wat tijd te besteden aan het veilig of “gezond” houden van de computer. Van de programma's die geïnstalleerd zijn op je computer kunnen in de loop van de tijd bugs worden ontdekt. Indien deze bugs (zwakheden in de programmatuur) een gevaar zijn voor de veiligheid van je computer, dan zal Slackware normaliter een aangepaste versie (een “patch”) beschikbaar stellen voor het softwarepakket. Deze gepatch-te pakketten worden online gezet (in de /patches directory van de release) en tevens aangekondigd op de Slackware Security mailing lijst.

Er zijn verscheidene mogelijkheden om je Slackware installatie actueel te houden. Het wordt niet geadviseerd om het proces te automatiseren dat de veiligheids updates op je computer installeert. Het is natuurlijk wel mogelijk als je dat toch wilt, daarvoor kun je een cron taak gebruiken.

slackpkg

De beste optie is om slackpkg te gebruiken, dit is een pakketbeheerder die bovenop Slackware's eigen pkgtools werkt. Voordat je slackpkg kunt gaan gebruiken, moet je eerst een online mirror server (of een lokale kopie in je eigen netwerk) instellen van waaruit het zijn updates zal downloaden naar jouw computer.

Een lijst met beschikbare mirrors voor jouw Slackware versie is te vinden in het volgende bestand op je harde schijf:

/etc/slackpkg/mirrors

Open dit bestand in een tekstverwerker als nano of vi en verwijder het commentaarteken aan het begin van een enkele mirror URL. Controleer dat deze URL het zelfde versienummer bevat als de versie van Slackware die op jouw computer draait! Ook is het verstandig om een mirror server te kizen die geografisch dichtbij is, of waarvan je weet dat die je een snelle verbinding geeft. Nadat je dit gedaan hebt, moet je de slackpkg database initialiseren door de volgende twee commando's uit te voeren:

# slackpkg update gpg
# slackpkg update

Wees je ervan bewust dat pakketbeheer, net als alle andere systeembeheer taken, uitgevoerd wordt onder de gebruikersnaam “root”!

Je zult regelmatig de slackpkg database moeten verversen, bijvoorbeeld wanneer je verneemt dat er nieuwe “patches” beschikbaar zijn voor jouw distributie. Na het bijwerken van de database kun je slackpkg de updates laten downloaden en installeren. Wederom, herinner je dat de slackpkg pagina een handleiding bevat voor het gebruik van dit gereedschap.

Alert zijn op nieuwe versies van pakketten

Het “Slackware Essentials” boek heeft een hoofdstuk over actueel blijven. Het is verstandig om dat hoofdstuk nu te lezen als je dat nog niet gedaan hebt.

Configureer je netwerk

Als tijdens de Slackware installatie ook de netwerk pakketten meekwamen, dan moest je aan het eind van de Slackware installatie een aantal eenvoudige vragen beantwoorden, zoals:

De antwoorden op deze vragen worden gebruikt voor het instellen van een aantal netwerk-gerelateerde configuratie-bestanden.

Indien je alles tot in de kleinste details wilt weten over netwerk-instelligen in Slackware, dan moet je deze online gids voor netwerk configuratie in Slackware zeker lezen.

Traditionele network configuratie

Bedraad netwerk

Om het bedraad netwerk interface eth0 te configureren, start je (als root gebruiker)

# netconfig

Dit is het zelfde script dat ook aan het eind van een Slackware installatie loopt.

netconfig kan alleen een bedrade verbinding voor eth0 opzetten.

Aannemende dat je je bedrade netwerk kaart tijdens de installatie hebt ingesteld met netconfig, zal je computer automatisch een verbinding maken met je netwerk, zonder verder ingrijpen.

Indien je geen gegevens ingevuld hebt over je netwerk gedurende de installatie van Slackware, dan hoef je op dit moment enkel netconfig te starten als de root gebruiker; daarna moet je het volgend commando uitvoeren:

# /etc/rc.d/rc.inet1 eth0_start

wat onmiddellijk zal resulteren in een werkende netwerkverbinding.

Draadloos netwerk

De meeste draadloze netwerk hardware wordt tegenwoordig wel door de Linux kernel ondersteund. Je kunt online opzoeken of je adapter wellicht software van derde partijen nodig heeft die niet in de kernel ingebakken zit. Als je wilt weten of de Linux kernel van je computer de netwerk adapter herkent, is het voldoende om het volgende commando als root uit te voeren:

# iwconfig

Wanneer dat programma “no wireless extensions” meldt voor alle netwerk interfaces, dan heeft de kernel geen stuurprogramma voor je draadloze adapter en zul je er een online moeten zoeken.

Net als met bedrade netwerk adapters, wordt je draadloze interface traditioneel geconfigureerd in het bestand /etc/rc.d/rc.inet1.conf. Je kunt veel meer hierover lezen in deze handleiding voor draadloze netwerk instellingen. Er is ook een man-pagina beschikbaar:

# man rc.inet1.conf

Om draadloze beveiligings protocollen als WEP or WPA2 te gebruiken moet je nog wat extra's doen. Het gebruik van niet-versleutelde draadloze netwerkverbindingen wordt sterk afgeraden. Let op dat WPA/WPA2 encryptie wordt niet alleen in /etc/rc.d/rc.inet1.conf ingesteld; je zult tevens het bestand /etc/wpa_supplicant.conf moeten openen in een tekst editor om je encryptie sleutel toe te voegen.

Problemen met draadloze encryptie, in het bijzonder voor WPA en WPA2, zijn moeilijk aan te pakken. Een aantal eenvoudige technieken voor probleemoplossing wordt beschreven in de al eerder genoemde netwerk handleiding voor Slackware. Dat kan je op weg helpen wanneer je bjvoorbeeld geen associatie kunt opzetten met een draadloos toegangspunt (Wireless Access Point of WAP).

Grafische netwerk configuratie diensten

De Slackware distributie levert momenteel twee alternatieve oplossingen (buiten de boven omschreven traditionele manier) om netwerkverbindingen op te zetten en te beheren. Deze alternatieven installeren beide een daemon (ofwel een dienst die op de achtergrond draait) die het toelaat om eenvoudig te wisselen tussen bedrade en draadloze verbindingen. Dit maakt ze uiterst geschikt voor mobiele gebruikers. Beide installeren grafische configuratieprogramma's en zijn niet afhankelijk van de traditionele Slackware configuratiebestanden - in feite zullen die bestanden alleen maar conflicten opleveren wanneer ze netwerk configuratie gegevens bevatten..

Omschakelen naar een generic kernel

Het wordt aanbevolen om zo snel mogelijk over te schakelen naar Slackware's dynamische of generic kernel. Dat is niet moeilijk, er slechts een klein aantal handelingen voor nodig.

Wat is het verschil tussen een dynamische “generic” kernel en de statische “huge” kernel die als de standaard kernel geïnstalleerd werd?
De “huge” kernel is in essentie een kernel waarin ieder denkbaar hardware stuurprogramma ingebouwd zit, dat mogelijk noodzakelijk is voor een succesvolle installatie van Slackware op een willekeurige computer. Denk daarbij aan stuurprogramma's voor opslagmedia en (bedrade) netwerk adapters, bestandssystemen en encryptie en nog heel wat meer. Al deze ingebouwde stuurprogramma's resulteren in een groot kernel bestand (vandaar de naam “huge”). Als deze kernel opstart zal het dus nogal wat van je computer's RAM claimen (relatief gesproken dan toch… want met 1 GB aan RAM geheugen zullen een paar MB minder aan RAM niet zoveel verschil maken).
De “generic” kernel aan de andere kant, is een kernel waar nagenoeg geen enkel stuurprogramma ingebouwd zit in het kernel bestand. Alle stuurprogramma's worden pas in het RAM geheugen geladen wanneer ze nodig zijn. Dat zorgt voor een lagere geheugenconsumptie en ook zal het opstartproces wat sneller gaan. Door de geringere grootte van de kernel wordt het mogelijk een initiële RAM disk of “initrd” te gebruiken. Een initiële RAM disk is een noodzaak in bepaalde configuraties zoals software RAID, of een volledig versleutelde harde schijf.
Voorlopig is het voldoende om te onthouden dat een “huge” kernel geen initiële RAM disk ondersteunt, maar de “generic” kernel wel. Wij kiezen voor maximale flexibiliteit en zullen de “generic” kernel gebruiken.
  • Aanbeveling: lees de mkinitrd man-pagina eens door (man mkinitrd) voor verdere informatie.
  • Indien je grub of een andere bootloader gebruikt, zul je de aanpassingen moeten maken die dat programma verlangt. Raadpleeg de desbetreffende man-pagina's.
  • Wanneer je probeert de generic kernel te starten zonder eerst een initrd.gz te creëren, dan zal het opstarten eindigen in een kernel panic.

Start een grafisch bureaublad

Configureer X indien nodig

X.Org is de versie van X-Window software die in Slackware gebruikt wordt. De X server zal gewoonlijk je grafische kaart automatisch detecteren en vervolgens de juiste stuurprogramma's laden. Wanneer die autodetectie niet werkt (X-Window zal crashen tijdens de start), dan zul je zelf een bestand /etc/X11/xorg.conf moeten maken en daarin de correcte opties voor je grafische kaart en scherm resolutie moeten opnemen. Je kunt eventueel het commando

# X -configure 

uitvoeren om een beknopt maar werkend xorg.conf configuratiebestand in je huidige directory te laten creëren. Dat bestand kan dan worden uitgebreid met de opties die voor jou van belang zijn, en daarna naar de /etc/X11/ directory worden verplaatst. Om meer informatie te vergaren over de configuratie van X.Org, kun je de man-pagina xorg.conf raadplegen (man xorg.conf).

Niet-vrije grafische stuurprogramma's

Veel mensen bezitten een computer met daarin een moderne grafische kaart, die wordt aangestuurd door een Nvidia of Ati GPU (graphics processing unit). De makers van deze high-performance grafische kaarten bieden niet-vrije (propriëtaire, binaire zonder broncode) stuurprogramma's aan voor hun kaarten. Deze stuurprogramma's zonder broncode zullen de performance van je grafische kaart in het algemeen flink omhoog stuwen, in het bijzonder de OpenGL performance - meer dan de Open Source varianten van de stuurprogramma's die voor deze kaarten met Slackware meekomen. Indien je zo een kaart bezit wil je wellicht ons Wiki artikel “Niet-vrije grafische stuurprogramma's” lezen.

Keuze van het bureaublad/vensterbeheer

Om het juiste vensterbeheer of X bureaublad omgeving te kiezen moet je het commando xwmconfig gebruiken:

$ xwmconfig

en daar een van de beschikbare opties selecteren. Let op dat je het xwmconfig commando als de root gebruiker kunt uitvoeren, en dat zal een globale standaard desktop instellen voor alle gebruikers. Wanneer je het zelfde commando uitvoert als je gewone gebruikersaccount, dan kun je daarmee van de globale standaard instelling afwijken en je eigen favoriete omgeving instellen.
Na het maken van die keuze kun je eenvoudig dit commando uitvoeren:

$ startx

Het grafische bureaublad van jouw keuze zal dan starten.

Grafische login

Om de computer te kunnen laten starten met een grafisch login scherm in plaats van Slackware's console login, moet het standaard runlevel van de computer worden veranderd van 3 naar 4. Open het bestand /etc/inittab in een tekst editor als nano of vi en verander de volgende regel

   id:3:initdefault:

in

   id:4:initdefault:

Let op het verschil met veel andere Linux distributies; de meeste zullen runlevel 5 gebruiken voor hun grafische login. In Slackware is runlevel 5 gelijk aan runlevel 3 (console boot)!

In het grafische runlevel zul je worden verwelkomd door een van de in Slackware beschikbare Display (login sessie) Managers. De initialisatie scripts van Slackware zullen standaard eerst controleren op de aanwezigheid van GDM (Gnome Display Manager), daarna KDM (KDE Display Manager) en uiteindelijk XDM (X Display Manager). Je kunt eventueel een additionele login manager installeren zoals SliM. In dat geval zul je het bestand /etc/rc.d/rc.4 moeten wijzigen door een aanroep van jouw nieuwe sessie-beheer toe te voegen, direct vóór de aanroep van GDM.

Verdere mogelijkheden

De opdrachtregel

Het is van belang dat nieuwe Linux gebruikers de opdrachtregel (de command prompt) wat beter leren kennen voordat ze overgaan op een grafisch bureaublad. Iedereen zou vertrouwd moeten zijn met een collectie aan nuttige shell commando's en applicaties die in een niet-grafische mode aanwezig zijn. Soms maakt deze kennis het verschil wanneer bijvoorbeeld de grafische omgeving niet meer functioneert.
Slackware blinkt uit in een uitbundige hoeveelheid aan programma's voor de opdrachtregel, waarmee een grote variëteit aan taken kan worden uitgevoerd. Bijvoorbeeld, web surfen kan vanaf de console met lynx of links. Je kunt naar muziek luisteren (zelfs netwerk audio streams) in de console door gebruik te maken van spelers als moc, mpg123, ogg123. Lees meer hierover in onze artikelen over de Command Line Interface (CLI).

Een mix van 64-bit en 32-bit

Indien je zojuist de 64-bit versie van Slackware geïnstalleerd hebt (ook wel slackware64 of Slackware for x86_64 genoemd) zul je er snel achterkomen dat je systeem weigert om 32-bit applicaties zoals Wine te starten. In dat geval is het aan te raden om onze pagina over het toevoegen van multilib functionaliteit door te lezen.

Slackware documentatie

Zelfs een Slackware gebruiker kan voordeel hebben bij goede documentatie (waarom ben je anders deze pagina aan het lezen?). Onze suggestie zou zijn dat je deze Wiki doorspit op zoek naar meer tips en HOWTOs. Vergeet niet om de hoofd-directory van de Slackware DVD of CD1 te controleren! Daar zul je Slackware's eigen documentatie vinden. Ieder tekst bestand daar is de moeite van het lezen waard.

Je systeem opwaarderen

Wanneer je je Slackware systeem een tijdlang gebruikt hebt is het misschien tijd om over te gaan naar een nieuwe release wanneer die beschikbaar komt. Om dat proces te begeleiden hebben we een goede HOWTO beschikbaar: Slackware opwaarderen naar een nieuwe versie

Wanneer je een bikkel bent en Slackware current volgt (en op je computer hebt draaien), lees dan altijd de meest recente ChangeLog.txt alvorens je systeem op te waarderen met de nieuwste pakketten. Daarmee vermijd je dat je de additionele stappen mist die noodzakelijk zijn vóór of na het opwaarderen. Als je simpelweg wilt opwaarderen naar de nieuwste stabiele versie, dan is het niettemin toch een goed idee om eerst de UPGRADE.TXT en CHANGES_AND_HINTS.TXT bestanden door te lezen. Deze bestanden vind je op de boot CD/DVD of op iedere officiële mirror.

1)
zie de Slackware-HOWTO in the basis van de DVD of CD1